Czym jest lęk?
To subiektywne odczucie obawy, napięcia, któremu towarzyszą reakcje autonomicznego układu nerwowego. Lęk silnie wpływa na przebieg procesów poznawczych i ogólny dobrostan psychiczny osoby.
Autorzy Eysenck i Calvo wykazali, że lęk znacząco obniża pojemność pamięci roboczej w danym czasie.
Pamięć robocza jest odpowiedzialna za przetwarzanie i zarządzanie informacjami. Jej sprawność i pojemność jest zależna od sytuacji, w której się znajdujemy, ale również od indywidualnych cech, poziomu inteligencji.
Lęk egzaminacyjny
Jest związany z sytuacjami, w których sprawdzane są wiedza lub umiejętności osoby, podczas testowania w sposób praktyczny lub teoretyczny.
Poziom odczuwanego lęku wzrasta szczególnie, gdy musimy wykonać zadania pod presją czasu oraz mamy przed sobą wyjątkowo trudne zadanie, wymagające przetwarzania dużej ilości informacji.
Lęk powoduje zniechęcenie do testowania się, do nauki, co powoduje obniżenie poziomu umiejętności i w następstwie nasilenie lęków. Jego wpływ na pamięć roboczą pogarsza czas wykonywania zadań i poprawność ich rozwiązań.
Lęk przed matematyką
To negatywne stany emocjonalne towarzyszące kontaktowi z matematyką, uczeniu się, wykorzystywaniu jej w codziennym życiu, byciu testowanym.
W badaniu PISA (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) z 2012 roku około 1/3 uczniów deklarowała, że odczuwa lęk przed matematyką.
Przejawia się on poczuciem bezsilności i zdenerwowaniem podczas rozwiązywania zadań matematycznych, strachem przed otrzymaniem złej oceny oraz obawą, że zadanie będzie zbyt trudne.
Ok. 60% uczniów zamartwia się o przyszłe oceny z tego przedmiotu. Podobny odsetek odczuwa niepokój związany ze zbyt dużą trudnością zajęć z matematyki.
Naukowcy z Uniwersytetu Cambridge w 2019 roku opublikowali raport, z którego wynika, że lęk przed matematyką dotyka nie tylko osób, które mają trudności z liczeniem, ale również uzdolnionych matematycznie ( ok. 77%).
Jak go niwelować?
Konieczne jest wsparcie i zaangażowanie rodziców podczas procesu edukacji dziecka na każdym jej etapie.
Warto zastanowić się, czy nie przenosimy na nasze dzieci własnych lęków i niechęci przed matematyką…
Należy rozwijać umiejętności matematyczne w przyjaznym otoczeniu bez elementów rywalizacji i oceniania. Np. w grupie nastawionej na realizowanie wspólnego celu, czy we własnym domu.
Wyniki badania PISA 2012 wskazują, że ważnymi czynnikami zmniejszającymi poziom lęku przed matematyką są:
– informacje zwrotne przekazywane przez nauczyciela dotyczące poziomu wykonania zadania;
– przekazywanie informacji na temat mocnych i słabych stron ucznia;
– dyskusje nad sposobami rozwijania dobrych stron i pracowania nad słabszymi;
– nacisk na wspólną pracę w małych grupach, pomoc koleżeńską;
– dzielenie się własnymi doświadczeniami z rówieśnikami podczas rozwiązywania zadań.
Aby obniżać poziom odczuwanego lęku warto przed testem wykonać relaksacyjne ćwiczenia oddechowe.
Przed egzaminem sprawdzi się również terapia pisania ekspresyjnego.
(Dla zainteresowanych tą formą radzenia sobie z lękiem więcej w książce „Terapia przez pisanie” James W. Pennebaker, Joshua M. Smyth wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego).
Źródła:
Carey E., Devine A., Hill F., Dowker A., McLellan R. & Szucs D. (2019) Understanding Mathematics Anxiety: Investigating the experiences of UK primary and secondary school studentsSzczygieł M., Cipora K. (2016) Lęk przed matematyką przyszłych nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Jak uczyć, kiedy sama się boję?
Zdjęcie wykonane przez:
yellowsmoothie.blogspot.com/
www.instagram.com/yellow.smoothie/
